Segregacja śmieci jest naszym obowiązkiem. Odpady segregować muszą zarówno mieszkańcy lokali w budynkach wielomieszkaniowych, domów jednorodzinnych, jak i użytkownicy biur czy pracownicy w budynkach przemysłowych. Wszędzie obowiązuje konieczność segregowania odpadów komunalnych pod względem surowców takich jak papier, plastik i metal, opakowania szklane, odpady zmieszane i odpady biodegradowalne. Taka segregacja odpadów pozwala na efektywniejszy recykling, czyli odzyskiwanie surowców wtórnych. Ekolodzy na całym świecie zwracają uwagę na konieczność zminimalizowania śmieci piętrzących się na wysypiskach. Drogą do tego ma być właśnie wtórny odzysk surowców, który dodatkowo przyczynia się do oszczędzania — nie trzeba produkować aż tak wielu nowych surowców, ponieważ wykorzystać można te, które już istnieją, wystarczy tylko poddać je procesom dokładnego oczyszczania i modyfikacji.
Prawidłowa segregacja śmieci, aby rzeczywiście pozwalała na uzyskanie wysokiego stopnia recyklingu, powinna być przeprowadzana w sposób prawidłowy. Zdarza się jednak, że popełniamy błędy przy segregowaniu śmieci. Błędy te najczęściej wynikają z niewiedzy, popełniamy je nieświadomie, nie mając dostatecznie ugruntowanych informacji na temat prawidłowego segregowania odpadów. Poniżej przedstawiamy zatem najczęściej pojawiające się pomyłki podczas segregowania śmieci wraz z wyjaśnieniem jak należy postępować, aby ich uniknąć.
Nieprawidłowy wybór pojemnika
Odpady komunalne pod względem surowców dzielą się pięć podstawowych frakcji, z czego do każdej przypisany jest specjalnie opisany pojemnik na odpady, oznaczony dodatkowo konkretnym kolorem. Dzięki temu, że pojemniki na odpady są specjalnie oznaczone, ułatwiają odpowiednią segregację i minimalizują ryzyko wymieszania się śmieci różnego rodzaju, np. papieru z opakowaniami szklanymi. Mamy więc zatem pojemniki na:
- odpady papierowe, oznaczone najczęściej napisem PAPIER, pojemniki są w kolorze niebieskim;
- opakowania szklane, oznaczone napisem SZKŁO, pojemniki w kolorze zielonym;
- metale i tworzywa sztuczne, oznaczone często napisem PLASTIK, pojemniki w kolorze żółtym;
- odpady roślinne, oznaczone napisem BIO, pojemnik w kolorze brązowym;
- odpady zmieszane, pojemnik z napisem ZMIESZANE w kolorze czarnym.
Choć wybór odpowiedniego kubła wydaje się banalny, jednym z podstawowych błędów jest nieumyślne pomylenie pojemnika i umieszczenie śmieci w pojemniku odpowiadającym błędnej kategorii. Przykładowo, czarny i brązowy kontener mogą być wizualnie podobne, a w roztargnieniu często nie czytamy opisów. Wówczas śmieci zmieszane mogą wylądować w pojemniku na bioodpady lub odpady zielone w kuble na śmieci zmieszane. Zawsze uważnie przyglądajmy się opisom na pojemnikach, aby mieć pewność, że niczego nie pomyliliśmy przez zwykły przypadek, a czego można było uniknąć.
Zła interpretacja surowca
Kolejnym przykładem pomyłki jest nieprawidłowa interpretacja surowca, z którego wykonane są śmieci. Wówczas nawet przemyślany wybór pojemnika na śmieci nie przyniesie oczekiwanego rezultatu, bowiem jeśli źle zidentyfikujemy śmieci, to trafią one do pojemnika, który niekoniecznie odpowiada rzeczywistemu surowcowi, z którego wykonany jest dany odpad. Najlepiej zobrazować to na przykładzie kartonu po mleku. Nazwa „karton” może sugerować, że powinien być on umieszczony w kuble na odpady z papieru. I choć rzeczywiście w składzie kartonika po mleku znajduje się celuloza, to po dokładnym przyjrzeniu się opakowaniu zauważymy, że są tam jeszcze co najmniej dwie warstwy. Jedna z nich to folia, druga to warstwa aluminium. Taki skład kartonika wyklucza go z puli odpadów kartonowych, które mogą znaleźć się wśród śmieci z papieru. Miejscem kartonika po mleku powinien być kontener na odpady zmieszane, a nie na papier. Podobnych pomyłek może być więcej. Kubeł na odpady bio nie może zawierać zwierzęcych resztek kuchennych, takich jak kości, ości czy skóra, nie można umieszczać tam ziemi, kamieni, popiołu czy odpadków z drewna (nie licząc trocin). Do pojemnika na bioodpady wrzucać powinno się jedynie odpady z owoców i warzyw oraz odpady roślinne — trawę, liście, drobne gałęzie, kwiaty, fusy po kawie czy herbacie. Wyjątek stanowią skorupki jajka, które jako odpad odzwierzęcy może trafić do kubła na roślinne odpady biodegradowalne.
Wyrzucanie odpadów budowlanych do śmieci
Odpady budowlane to taki rodzaj odpadów, które nie mogą znaleźć się w pojemnikach na śmieci komunalne. Żadna z wyżej wymienionych frakcji nie uwzględnia tego rodzaju śmieci. Ich recykling przebiega na innych zasadach niż odzyskiwanie surowców ze śmieci bytowych. Takie odpady jak cegły, beton, zaprawa, opakowania po cemencie, farbach czy też inne odpady poremontowe — pobrudzone folie malarskie, kawałki boazerii, tapet itp. muszą być umieszczane w kontenerze na odpady budowlane. Kontener na gruz można bezproblemowo wynająć od nas, co ma dodatkowy plus, mianowicie nie trzeba martwić się o transport gruzu do punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Sami odbieramy zapełniony kontener, zapewniając wywóz odpadów w sprawdzone i legalne miejsce, w którym zostaną oczyszczone i przetworzone.
Jakie jeszcze błędy popełniamy podczas segragacji odpadów?
Praktyka pokazuje, że często mają miejsce jeszcze inne liczne błędy, które skutkują nieprawidłową segregacją śmieci. Wśród nich wyróżnić można:
- Brak dbałości o oszczędność miejsca w kubłach. Każda wspólnota mieszkaniowa czy osiedle domów dysponuje rozpiską, według której planowany jest wywóz śmieci w poszczególnych okresach. Pomimo regularnego opróżniania pojemników warto jednak zadbać o to, by minimalizować ryzyko ich przepełnienia, umożliwiając w ten sposób korzystanie z nich przez wszystkich potrzebujących. W tym celu warto zastosować takie metody jak zgniatanie opakowań, np. plastikowych butelek czy zgniatanie kartonów przez wrzuceniem ich do śmieci. To samo tyczy się rozdrabniania gałęzi nim umieści się je w pojemniku na odpady bio. Wszystko, co pomoże w zaoszczędzeniu miejsca w kubłach z pewnością będzie bardzo dobrym pomysłem.
- Wyrzucanie leków. Wszelkie tabletki, pastylki, przeterminowane leki i inne medykamenty, np. roztwory do wstrzykiwań, nie powinny nigdy być umieszczane wśród śmieci komunalnych. Można oddać je bez opłat do niektórych punktów aptecznych — wiele aptek przyjmuje przeterminowane medykamenty oraz posiada specjalne pojemniki na zużyte odpady medyczne. W innym przypadku zawieźć je można do PSZOK.
- Mycie szkła. Często czujemy się w obowiązku umycia szkła, zanim trafi ono do kubła. Potrzebę umycia opakowań szklanych mamy szczególnie w przypadku słoików po żywności, takiej jak dania gotowe typu fasolka czy gołąbki, przetwory, zupy. Niekiedy starannie myjemy też szklane słoiczki po kosmetykach — tłustych kremach, kosmetykach kolorowych. W rzeczywistości jednak wcale nie musimy tego robić. Zarówno opakowań szklanych, jak i z plastiku czy metalu nie musimy przed umieszczeniem w odpowiednich pojemnikach czyścić. Wystarczy, aby były całkowicie opóźnione z zawartości. Mycie powoduje zwiększone zużycie wody, a z uwagi na to, że nie jest konieczne, traktuje się je jako niezalecane.
Odpowiednie postępowanie ze śmieciami gwarantuje efektywne odzyskiwanie surowców w późniejszych procesach ich przetwarzania. Dzięki temu surowce mogą być wykorzystane ponownie np. w przemyśle, co jest ekologiczną alternatywą dla produkcji surowców od podstaw. Segregując śmieci unikajmy więc podstawowych błędów. Przede wszystkim nie pozostawajmy ignorantami w kwestii wyboru prawidłowego pojemnika na odpady i odpowiednio klasyfikujmy nasze śmieci.